Xút ăn da là gì? Cách xử lý khi NaOH dính vào tay bạn nên biết

Xút ăn da là gì? Xút NaOH dính vào da và quần áo có nguy hiểm không? Cách xử lý như thế nào? Đây chắn hẳn là câu hỏi của bạn đọc khi tìm kiếm từ khóa “xút ăn da”. Để có được câu trả lời chi tiết, hãy theo dõi bài viết dưới đây bạn nhé!

1. Giải đáp tên gọi xút ăn da của NaOH

Xút ăn da là một tên gọi phổ biến của hóa chất Natri Hydroxide, công thức hóa học là NaOH, tên tiếng anh là Sodium Hydroxide. Xút còn có tên gọi thương mại quốc tế là caustic soda. Từ “caustic” trong tiếng Anh còn có nghĩa là ăn mòn hoặc gây bỏng. Phiên dịch ra tiếng Việt gọi là xút ăn da.

Cách gọi này thể hiện được tính chất của của xút – một hợp chất hóa học có tính ăn mòn mạnh, có thể phá hủy mô sống, tạo thành các vết bỏng ăn sâu vào da thịt.

Xem thêm: Xút là gì? Những lưu ý cần biết khi sử dụng xút vảy, xút ăn da

xem thêm: Caustic Soda là gì? Mua hóa chất Caustic Soda Flakes ở đâu?

2. Tìm hiểu về xút ăn da (Sodium Hydroxide)

Chất xút ăn da là NaOH. Mọi tính chất lý hóa và ứng dụng của xút ăn da đều là của NaOH. Dưới đây là một số thông tin tổng quan về hóa chất này:

2.1 Tính chất vật lý

Xút ăn da tinh khiết tồn tại ở dạng chất rắn kết tinh không màu. Chất này nóng chảy ở 318 °C nhưng không bị phân hủy. Nhiệt độ sôi của xút là 1.388 °C.

Xút NaOH dễ tan trong nước, tan nhanh hơn khi nhiệt độ tăng. Cụ thể, ở 0°C độ tan là 418 g/l, ở 25°C là 1000g/l, ở 100°C là 3370g/l. Khi tan trong nước, Natri Hydroxit giải phóng một lượng lớn nhiệt, có thể bắn tung tóe rất nguy hiểm. Dung dịch NaOH có độ nhớt giống như xà phòng.

2.2 Tính chất hóa học

Xút ăn da là một hợp chất có tính kiềm mạnh. Bằng chứng là, dung dịch NaOH làm đổi màu quỳ tím thành xanh đậm và phenolphtalein chuyển sang màu hồng. Tính kiềm mạnh khiến xút có khả năng ăn mòn cực cao. Nó có thể phá vỡ cấu trúc protein, phá hủy các mô còn sống, rất nguy hiểm nếu tiếp xúc với da, mắt hoặc nuốt phải.

Ngoài ra, xút NaOH còn có nhiều tính chất hóa học như sau:

• NaOH tác dụng với axit tạo thành muối và nước.

NaOH + HCl → NaCl + H₂O

• NaOH tác dụng với oxit axit tạo thành muối và nước.

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

• NaOH tác dụng với muối kim loại yếu hơn tạo thành muối mới và bazơ mới.

2NaOH + CuSO₄ → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

• NaOH tác dụng với kim loại tạo thành muối và khí H2.

2Al + 6NaOH → 2Na₃AlO₃ + 3H₂↑

• NaOH tác dụng với chất béo tạo thành glycerol và muối natri của axit béo (hay còn gọi là xà phòng).

(RCOO)3C3H5 + 3NaOH -> 3RCOONa + C3H5(OH)3

Xem thêm: Hóa chất NaOH là gì? Có độc không và ứng dụng như thế nào?

2.3 Một vài ứng dụng phổ biến của xút ăn da

Nghe đến xút ăn da, có lẽ nhiều người chỉ nghĩ đến các vết phỏng đau rát. Tuy nhiên đây là một hóa chất cực kỳ quan trọng trong đời sống và công nghiệp sản xuất. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của hóa chất xút:

• Kiểm soát độ pH và loại bỏ kim loại nặng có trong nước thải.
• Tham gia vào quá trình xử lý dăm gỗ trong sản xuất giấy, bột giấy giúp tăng chất lượng thành phẩm.
• Xử lý bụi bẩn trên bề mặt vải để quá trình nhuộm hiệu quả hơn, vải lên màu đẹp hơn.
• Nguyên liệu chính để sản xuất xà phòng và các loại chất tẩy rửa, chất thông cống.
• Chất khử trùng, diệt khuẩn dùng trong chăn nuôi.

3. Mức độ nguy hiểm của xút ăn da có thể bạn chưa biết

Xút ăn da (NaOH) là một hóa chất nguy hiểm, được phân loại theo hệ thống GHS – Hệ thống hài hòa toàn cầu về phân loại và ghi nhãn hóa chất do Liên Hợp Quốc ban hành. Theo GHS, xút ăn da là chất độc hại, có thể gây nguy hiểm nghiêm khi nuốt phải hoặc hít phải; ngoài ra nó còn có khả năng ăn mòn da, mắt và kim loại.

Tác hại của xút ăn da cụ thể như sau:

• NaOH gây tổn thương nghiêm trọng cho da và mắt: Chỉ cần xút dính vào da, nó có thể gây bỏng nặng, làm rộp da, loét mô, có thể gây mù vĩnh viễn nếu bắn vào mắt.
• NaOH gây hại cho hệ hô hấp: Khi hít phải bụi hoặc hơi NaOH, bạn có thể gặp các triệu chứng như ho, đau họng, khó thở, nặng hơn có thể gây tổn thương phổi.
• Nuốt phải NaOH cực kỳ nguy hiểm: Xút ăn da có thể phá hủy niêm mạc miệng, thực quản dạ dày. Nó có thể gây viêm loét dạ dày nặng, thủng nội tạng hoặc tử vong.
• Ăn mòn kim loại: Xút có thể ăn mòn các kim loại như nhôm, thiếc.
• Gây nguy hại cho môi trường: Nếu NaOH tràn đổ ra môi trường, dù không gây độc như kim loại nặng nhưng độ pH thay đổi đột ngột có thể ảnh hưởng đến sinh vật thủy sinh.

Có thể thấy, xút ăn da là một hóa chất cực kỳ nguy hiểm nếu không được sử dụng đúng cách. Để tránh các tai nạn đáng tiếc, bạn hãy bổ sung kỹ năng sơ cứu và biện pháp phòng tránh cần thiết.

4. Cách sơ cứu khi NaOH dính vào cơ thể

Xút ăn da tuy độc hại nhưng nếu bạn có kiến thức sơ cứu sẽ giúp giảm thiểu tác hại. Dưới đây là cách xử lý ở 4 trường hợp thường gặp:

4.1 Cách xử lý khi NaOH dính vào da hoặc quần áo

• Cởi bỏ ngay lập tức quần áo bị dính hóa chất.
• Rửa sạch vùng da bị ảnh hưởng bằng nhiều nước trong ít nhất 15 phút.
• Tuyệt đối không chà xát da.
• Nếu có dấu hiệu kích ứng nghiêm trọng, bỏng, cần đến cơ sở y tế.

4.2 Hít phải hơi NaOH

• Di chuyển ra nơi thoáng khí.
• Giữ cho nạn nhân được ấm và nghỉ ngơi.
• Nếu khó thở, phải cung cấp oxy.
• Nếu nạn nhân ngừng thở, tiến hành hô hấp nhân tạo (CPR) và gọi cấp cứu ngay lập tức.

4.3 Cách xử lý khi NaOH bắn vào mắt

• Lập tức rửa mắt bằng nước sạch hoặc dung dịch rửa mắt trong ít nhất 15 phút, mở rộng mi mắt trong khi rửa.
• Không để mắt nhắm lại.
• Gọi cấp cứu hoặc đến cơ sở y tế ngay lập tức.

4.4 Cách xử lý khi nuốt phải NaOH

• Không được gây nôn.
• Súc miệng thật kỹ bằng nước (nếu nạn nhân còn tỉnh táo).
• Cho uống một lượng lớn nước hoặc sữa (tối đa 200 ml) nếu nạn nhân không bị nôn hoặc bất tỉnh.
• Gọi cấp cứu ngay lập tức.
• Không đưa bất cứ thứ gì vào miệng người bất tỉnh.

5. Hướng dẫn xử lý khi NaOH bị rò rỉ hay tràn đổ

Nếu xút ăn da không may bị tràn đổ ra ngoài, bạn phải tiến hành xử lý để tránh xút lan rộng ra môi trường. Đầu tiên bạn phải mang đầy đủ đồ bảo hộ (găng tay, kính, ủng cao su, mặt nạ chống giọt bắn). Nếu ở trong không gian kín, bắt buộc phải thông gió để tránh ngộ độc khí NaOH.

Để xử lý lượng xút tràn ra ngoài, bạn có thể áp dụng một trong hai cách sau:

• Nếu xút ở dạng dung dịch: Đổ chất hút ẩm để hấp thụ xút (đất, cát), sau đó gom phần đất cát đó vào thùng chứa hóa chất. Tiến hành rửa sạch khu vực có hóa chất bằng nước, sau đó trung hòa lượng nước thải.
• Nếu xút ở dạng vảy/bột: Dùng xẻng nhựa để thu gom xút, cho vào thùng đựng hóa chất, rửa lại sàn bằng nước sạch.

Lưu ý:

• Thu gom xút đổ bằng dụng cụ nhựa, không dùng vật liệu dễ cháy.
• Không được đổ xút vào thùng rác thông thường.
• Không đổ chất thải xuống cống rãi hay ao hồ nếu chưa trung hòa pH.

6. Những thiết bị bảo hộ cá nhân cần thiết khi làm việc với xút ăn da

Khi làm việc với xút ăn da, để bảo đảm an toàn bạn cần phải trang bị những thiết bị bảo hộ dưới đây:

• Găng tay chống hóa chất: Nên dùng loại bao tay chống thấm, bền, không bị ăn mòn bởi kiềm và axit.
• Kính bảo hộ: Nên dùng loại kính chắn toàn mặt, giúp ngăn ngừa xút bắn vào mắt và miệng.
• Quần áo bảo hộ: Nên dùng các loại quần áo dài tay, được may bằng vải kháng hóa chất, chống thấm tốt.
• Mặt nạ phòng độc: Nếu làm việc trong môi trường không khí có nồng độ NaOH > 2 mg/m³ thì cần dùng mặt nạ toàn mặt lọc được bụi kiềm mịn. Nếu nồng độ NaOH vượt quá 10mg/m3 thì bắt buộc phải dùng thiết bị thở cấp khí SCBA để bảo vệ hệ hô hấp.

7. Chuẩn tiếp xúc an toàn trong công việc đối với NaOH

Các cơ quan y tế và sức khỏe trên thế giới đều công nhận, nồng độ NaOH trong không khí không nên vượt quá 2 mg/m³. Nếu vượt quá 10 mg/m³ thì được xem là nguy hiểm cho sức khỏe. Dưới đây là chuẩn tiếp xúc an toàn theo công bố của từng cơ quan:

8. Cách bảo quản hóa chất xút ăn da để đảm bảo an toàn

Để bảo quản xút ăn da trong thời gian dài mà không gây nguy hiểm, bạn nên nắm được các quy tắc sau:

• Bảo quản nơi khô ráo, tránh để hóa chất tiếp xúc với không khí ẩm. Vì NaOH hút ẩm mạnh, sinh nhiều nhiệt, dễ gây nổ.
• Tránh để NaOH tiếp xúc với axit mạnh, vì chúng xảy ra phản ứng với nhau có thể bắn tung tóe.
• Không để xút gần vật dụng kim loại vì chúng có thể gây ăn mòn. Khi múc hay bảo quản, dùng vật liệu nhựa hoặc inox.
• Không để xút ăn da gần với các chất oxy hóa mạnh như clorin, peroxit…

9. Câu hỏi thường gặp

9.1 Xút ăn da có nguy hiểm không?

Có. Xút ăn da (NaOH) là chất ăn mòn mạnh, có thể gây bỏng nặng nếu tiếp xúc trực tiếp với da, mắt hoặc hít phải hơi/dung dịch dạng sương mù. Ngoài ra, nếu nuốt phải, xút có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho thực quản và dạ dày. Vì vậy, khi làm việc với xút, cần trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ như găng tay, kính bảo hộ và áo chống hóa chất.

9.2 KOH có phải là xút ăn da không?

Không. KOH (Kali hydroxit) và NaOH (Natri hydroxit) đều là bazơ mạnh và có tính ăn mòn cao, nhưng chúng là hai chất khác nhau. Tuy cùng nhóm hydroxide kiềm và có nhiều ứng dụng tương tự nhau, nhưng “xút ăn da” thông thường đề cập đến NaOH, không phải KOH.

9.3 Công thức hóa học của xút ăn da là gì?

Xút ăn da có công thức hóa học là NaOH, tên gọi đầy đủ là natri hydroxit. Một số tên gọi khác của xút ăn da là xút NaOH, caustic soda,…

9.4 Xút ăn da mua ở đâu chất lượng?

Bạn có thể mua xút ăn da (NaOH) tại các công ty chuyên bán hóa chất công nghiệp, nhà cung hóa chất xử lý nước hoặc các sàn thương mại điện tử uy tín (Shopee, TikTok, Lazada). Tuy nhiên, nên chọn những đơn vị có giấy tờ nguồn gốc rõ ràng, có hướng dẫn sử dụng và cảnh báo an toàn.

LifeVista là địa chỉ chuyên phân phối các loại xút NaOH chất lượng, giá tốt, có giá sỉ cho doanh nghiệp. Gọi ngay hotline 093 884 66 00 nhận báo giá chi tiết.

Xem thêm: Xút vảy Ấn Độ NaOH 99% tăng pH, khử trùng| Bao 25kg

Xem thêm: Xút vảy Trung Quốc NaOH 99% (Caustic Soda Flake) | Bao 25Kg

10. Kết luận

Trên đây LifeVista đã giải đáp được thắc mắc xút ăn da là gì, đồng thời đã chia sẻ thêm một số thông tin hữu ích về chất này. Hy vọng với những thông tin này, bạn đã biết được xút ăn da là chất nào, tính nguy hiểm và cách xử lý khi chạm phải. Nếu bạn đang tìm hiểu về xút NaOH hoặc cần mua xút vảy NaOH, hãy liên hệ với LifeVista để được hỗ trợ nhanh nhất nhé!