Độ pH NaOH là bao nhiêu? Công thức tính và ứng dụng

Xút (NaOH) được biết đến là một hóa chất có tính kiềm mạnh, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Vậy độ pH NaOH là bao nhiêu? Cách tính và ứng dụng như thế nào? Hãy cùng LifeVista tìm hiểu trong bài viết này bạn nhé!

1. Tổng quan về NaOH

NaOH (Natri Hydroxit) hay còn gọi là xút, xút ăn da hay caustic soda. Đây là một hợp chất hóa học nổi tiếng với tính kiềm mạnh, có thể làm tăng pH và kiềm một cách nhanh chóng. Tính kiềm của NaOH có vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp. Phổ biến nhất là ngành xử lý nước, sản xuất xà phòng, chất tẩy rửa, dệt nhuộm, sản xuất giấy…

Hóa chất NaOH được tổng hợp và bán thương mại ở nhiều dạng. Ba dạng thường thấy là xút vảy, xút hạt và xút lỏng. Natri hydroxit ở dạng rắn có màu trắng, hút ẩm mạnh và tan nhanh trong nước.

Xem thêm: Hóa chất NaOH là gì? Có độc không và ứng dụng như thế nào?

2. NaOH có pH bằng bao nhiêu?

Thang đo pH dao động từ 0 – 14, pH = 7 là trung tính, pH < 7 là axit, pH > 7 là bazơ. Độ pH của dung dịch NaOH đậm đặc (NaOH 1M) khoảng 13 – 14. Đây là một giá rất cao trên thang đo pH, thể hiện tính kiềm cực mạnh. Nó có khả năng phản ứng mạnh mẽ với axit hoặc chất có tính axit. Do vậy nó có thể tăng pH và trung hòa axit một cách nhanh chóng.

Vì độ pH NaOH cao nên được xếp vào loại hóa chất nguy hiểm, còn được gọi là xút ăn da. Nó có thể phá hủy các mô sống, ăn mòn và làm bỏng da người. Ngoài ra, tính kiềm mạnh còn gây hại cho thiết bị nếu không được trung hòa đúng cách.

Xem thêm: Xút ăn da là gì? Cách xử lý khi NaOH dính vào tay bạn nên biết

3. Các phương pháp xác định độ pH của dung dịch NaOH

Có rất nhiều cách để xác định nồng độ pH NaOH. Dưới đây là 4 cách đo pH của Natri Hydroxit từ thủ công đến hiện đại mà bạn có thể tham khảo:

3.1 Dùng giấy quỳ tím

Sử dụng giấy quỳ tím là cách đơn giản nhất để kiểm tra tính axit – bazơ của dung dịch. Khi nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch NaOH, giấy sẽ chuyển sang màu xanh, cho thấy dung dịch có tính kiềm.

Mức độ đổi màu phụ thuộc vào nồng độ NaOH:

• Với dung dịch NaOH loãng, giấy quỳ sẽ chuyển sang xanh nhạt.
• Với dung dịch đậm đặc (nồng độ cao), giấy sẽ chuyển sang xanh đậm rõ rệt.

Phương pháp đo pH NaOH bằng giấy quỳ rất dễ thực hiện, ai cũng có thể làm được mà không cần thiết bị chuyên dụng. Tuy nhiên, giấy quỳ chỉ giúp xác định môi trường là axit hay bazơ, không cho biết chính xác độ pH.

3.2 Dùng dung dịch phenolphtalein

Phenolphtalein (PP) là chất chỉ thị màu thường dùng để xác định pH trong môi trường bazơ. Khi nhỏ vài giọt PP vào dung dịch NaOH:

• Nếu dung dịch chuyển sang màu hồng nhạt, nghĩa là pH > 8.2.
• Nếu chuyển sang hồng đậm hoặc tím, pH có thể lớn hơn 10.
• Nếu không xuất hiện màu → có thể do nồng độ NaOH quá thấp hoặc đã bị trung hòa.

Đây là cách nhanh chóng, đơn giản để ước lượng độ pH NaOH trong khoảng. Tuy nhiên, phương pháp này cũng không cho giá trị pH chính xác, mà chỉ cho biết mức độ kiềm tương đối.

3.3 Dùng máy đo pH

Máy đo pH là thiết bị xác định giá trị pH của dung dịch chuyên dùng trong phòng thí nghiệm và công nghiệp. Máy hoạt động bằng điện cực đo hiệu điện thế để xác định nồng độ ion H+ trong dung dịch. Giá trị pH NaOH là một con số cụ thể, được hiển thị rõ ràng trên màn hình. Máy đo pH cho ra chỉ số pH của dung dịch NaOH trong thời gian ngắn. Để biết chính xác NaOH có độ pH bằng bao nhiêu, bạn nên dùng máy đo điện tử.

3.4 Dùng bút đo pH

Bút đo pH là một thiết bị cầm tay nhỏ gọn, được sử dụng để đo độ pH của dung dịch trong các lĩnh vực như thí nghiệm, nuôi trồng thủy sản, xử lý nước hay nông nghiệp. Thiết bị này thường bao gồm ba bộ phận chính: điện cực pH và điện cực tham chiếu để cảm biến độ pH, mạch điện tử để xử lý tín hiệu và màn hình hiển thị kết quả đo.

Tương tự như máy đo pH, bút đo cũng đo pH NaOH nhanh, chính xác, hiển thị số rõ ràng. Ưu điểm của nó là kích thước nhỏ, có thể sử dụng ở mọi nơi.

4. Những yếu tố ảnh hưởng đến độ pH NaOH có thể bạn chưa biết

Trong quá trình đo độ pH NaOH, kết quả đo có thể bị sai lệch do một vài yếu tố. Dưới đây là một số tác nhân có thể làm sai lệch giá trị pH bạn nên biết:

4.1 Độ pH của dung dịch NaOH ở nồng độ khác nhau sẽ khác nhau

Độ pH của dung dịch NaOH phụ thuộc trực tiếp vào nồng độ mol của nó – tức là số mol NaOH hòa tan trong 1 lít dung dịch. Do NaOH là một bazơ mạnh, khi tan trong nước sẽ phân ly hoàn toàn thành ion Na⁺ và OH⁻ theo phương trình:

NaOH → Na+ +OH−

Vì phân ly hoàn toàn, nên nồng độ OH⁻ trong dung dịch bằng đúng nồng độ mol của NaOH. Khi biết nồng độ OH⁻, ta có thể tính được độ pH thông qua các bước sau:

Tính pOH: pOH= − log⁡[OH−]

Tính pH từ pOH: pH= 14 − pOH

Rút gọn công thức: pH = 14 – log⁡[OH−]

Độ pH của một số nồng độ NaOH thường gặp là:

Dựa vào bảng trên có thể thấy được, nồng độ NaOH càng cao thì độ pH NaOH càng tăng.

Xem thêm: Công thức tính pH nước hồ bơi đơn giản và chuẩn nhất

4.2 Nhiệt độ càng cao làm tăng pH NaOH

Nhiệt độ là một trong những yếu tố làm thay đổi nồng độ pH của NaOH. Khi nhiệt độ tăng lên, độ pH sẽ tăng nhẹ. Nguyên nhân là do nhiệt độ tăng làm tăng khả năng phân ly của nước và NaOH. Cụ thể như sau:

• Đối với nước: Khi nhiệt độ tăng, nước phân ly mạnh hơn tạo thành ion H+ và OH-. Điều này làm cho dung dịch có nhiều ion OH- hơn, làm pH tăng.
• Đối với NaOH: Mặc dù NaOH đã phân li hoàn toàn trong nước nhưng khi dung dịch nóng hơn, các ion sẽ phân tán nhanh hơn, phân bố đồng đều hơn và làm tăng độ dẫn điện. Điều này cũng làm pH tăng nhẹ.

Mặc dù nhiệt độ không làm thay đổi quá nhiều độ pH NaOH nhưng cũng đủ để làm sai lệch kết quả. Nếu bạn muốn đo pH của NaOH một cách chính xác thì phải duy trì nhiệt độ ở mức chuẩn (25 độ C).

4.3 Tạp chất có trong dung dịch NaOH làm ảnh hưởng đến độ pH

Tạp chất cũng là một yếu tố làm ảnh hưởng đến độ pH NaOH. Một số tạp chất thường có trong xút là Na2CO3 (tạo thành khi NaOH tiếp xúc với CO2 trong không khí); muối vô cơ, kim loại nặng, oxit… Những chất này có thể làm kết quả đo pH của dung dịch bị sai lệch. Để tránh tình trạng này, bạn nên sử dụng NaOH tinh khiết và không để xút tiếp xúc với không khí quá lâu.

5. Ứng dụng thực tế từ tính kiềm mạnh của NaOH

Vậy là bạn đã biết được NaOH có pH bằng bao nhiêu. Với độ pH cao, NaOH có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và công nghiệp. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến nhất của Natri Hydroxit dựa trên tính kiềm mạnh của nó:

5.1 Tối ưu hiệu quả xử lý nước thải

Nước thải trong công nghiệp và sinh hoạt thường có tính axit cao. Độ pH NaOH cao nên được sử dụng để tăng pH giúp ổn định môi trường. Từ đó đảm bảo hiệu quả của các quá trình lắng cặn, khử trùng. Ngoài ra, xút còn hỗ trợ kết tủa kim loại nặng, giúp tăng chất lượng nước thải đầu ra.

5.2 Tạo môi trường kiềm để sản xuất xà phòng, chất tẩy rửa

Trong quá trình sản xuất các chất tẩy rửa (xà phòng, bột giặt, nước rửa chén), môi trường kiềm là yếu tố cần thiết để phản ứng xà phòng hóa xảy ra. NaOH là nguyên liệu chính, có thể phản ứng với chất béo để tạo ra xà phòng. Nhờ có tính kiềm mạnh, NaOH phản ứng nhanh, tạo ra các sản phẩm có hiệu quả làm sạch cao.

5.3 Điều chỉnh pH trong quá trình sản xuất giấy, bột giấy

NaOH là hóa chất quan trọng trong ngành sản xuất giấy và bột giấy nhờ có khả năng tạo ra môi trường kiềm mạnh. Gỗ – nguyên liệu chính để làm giấy – thường chứa một lượng lớn lignin. Chất này là nguyên nhân khiến giấy bị sẫm màu và kém bền. Để loại bỏ lignin, quá trình xử lý vụn gỗ phải được thực hiện trong môi trường kiềm cao.

Độ pH NaOH cao, có thể điều chỉnh pH của dung dịch ở mức kiềm ổn định. Nó giúp phân tách lignin ra khỏi sợi cellulose hiệu quả hơn. Nhờ vậy mà giấy thành phẩm có màu trắng hơn, sáng hơn và độ bền cao hơn.

5.4 Ổn định độ pH để tăng hiệu quả của quá trình dệt nhuộm

Trong ngành công nghiệp dệt nhuộm, việc kiểm soát độ pH là yếu tố quan trọng để đảm bảo chất lượng màu nhuộm. NaOH có khả năng điều chỉnh pH dung dịch nhuộm lên mức kiềm thích hợp, giúp thuốc nhuộm thẩm thấu vào sợi vải tốt hơn. Nhờ môi trường kiềm ổn định do NaOH tạo ra, màu sắc trên vải trở nên đều, tươi sáng và bền màu, hạn chế hiện tượng phai màu sau khi giặt.

5.5 Điều chỉnh độ pH trong các quy trình sản xuất hóa chất

Trong các quy trình sản xuất hóa chất, có nhiều phản ứng hóa học chỉ xảy ra trong môi trường kiềm. Ngoài ra một số hóa chất hoặc phụ gia cũng chỉ được tạo thành ở pH cao. Độ pH NaOH được ứng dụng để kiểm soát pH trong phản ứng. Nó không chỉ có vai trò trung hòa axit mà còn là nguyên liệu để tổng hợp dược phẩm, chất tẩy rửa, phụ gia thực phẩm…

5.6 Điều chỉnh độ kiềm của đất trong trồng trọt

Độ pH của đất ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của cây trồng. Đất quá chua (pH thấp) khiến rễ hấp thụ nhiều ion kim loại độc hại. Vì các nguyên tố vi lượng như nhôm (Al³⁺), sắt (Fe²⁺) dễ gây hại cho rễ cây. Trong khi đó, đất kiềm nhẹ (pH từ 6.5 đến 7.5) là môi trường lý tưởng cho đa số cây trồng.

NaOH có tính kiềm mạnh, có thể trung hòa độ chua của đất. Nó thường dùng cho cây ưa đất kiềm như súp lơ, hành, cải bắp, đậu nành, lúa mì… Tuy nhiên, pH NaOH rất cao, dễ gây cháy rễ nếu dùng sai liều. Bà con nông dân thường chọn vôi sống hoặc vôi tôi để điều chỉnh pH đất. Các chất này an toàn hơn, dễ kiểm soát và ít gây hại cho cây trồng.

5.7 Điều chỉnh độ pH của các dung dịch trong phòng thí nghiệm

Nhiều phản ứng trong các thí nghiệm yêu cầu môi trường kiềm. Độ pH NaOH thường được dùng để điều chỉnh pH dung dịch và trung hòa axit. Nó tạo ra môi trường pH thích hợp để các chất xảy ra phản ứng hiệu quả hơn. Khi sử dụng NaOH trong phòng thí nghiệm cần cẩn thận vì đây là một hóa chất rất độc hại.

Xem thêm: 99+ ứng dụng của NaOH trong công nghiệp và đời sống

6. Mua hóa chất NaOH ở đâu uy tín, giá tốt?

Độ pH NaOH cao, phù hợp với nhiều ứng dụng cần môi trường kiềm ổn định. Do vậy xút được bán khá rộng rãi trên thị trường. Bạn có thể dễ dàng tìm mua hóa chất này tại các cửa hàng hay sàn thương mại điện tử. Hàng trôi nổi nhiều nên không thể tránh khỏi hàng giả – hàng nhái kém chất lượng. Để mua được NaOH chất lượng, bạn nên liên hệ với các đơn vị uy tín.

LifeVista là công ty chuyên phân phối các loại xút vảy NaOH (Caustic soda flakes). Giá thành phải chăng đi kèm với ưu đãi vận chuyển, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp. Kho hàng có sẵn tại TPHCM, giao hàng toàn quốc nhanh chóng. Liên hệ hotline 093 884 6600 để được tư vấn ngay bạn nhé!

Xem thêm: Xút vảy Ấn Độ NaOH 99% tăng pH, khử trùng| Bao 25kg

Xem thêm: Xút vảy Trung Quốc NaOH 99% (Caustic Soda Flake) | Bao 25Kg

7. Một số câu hỏi thường gặp về pH NaOH

7.1 Độ pH của xút ăn da là bao nhiêu?

Xút ăn da là một tên gọi khác của NaOH. Độ pH của xút ăn da thường dao động từ 13 đến 14 khi ở nồng độ đậm đặc. Với nồng độ pha loãng hơn, độ pH sẽ thấp hơn nhưng vẫn mang tính kiềm mạnh.

7.2 Độ pH của chất thông cống xút là bao nhiêu?

Chất thông cống chứa xút thường có độ pH từ 13 đến 14 do chứa NaOH dạng hạt hoặc dung dịch đậm đặc. Mức pH cao giúp phân hủy chất hữu cơ gây nghẹt cống như mỡ, tóc, thức ăn thừa. Vì có tính kiềm mạnh, cần sử dụng đúng liều lượng và trang bị đồ bảo hộ khi dùng.

7.3 NaOH là bazơ hay axit?

NaOH là một bazơ mạnh. Khi hòa tan trong nước, nó phân ly hoàn toàn tạo ra ion OH⁻ (hiđroxit), khiến dung dịch có pH cao. Do đó, NaOH thường được dùng để tăng pH, trung hòa axit hoặc tạo môi trường kiềm cho các phản ứng hóa học, xử lý nước và ứng dụng công nghiệp.

7.4 Tại sao cần đo pH NaOH?

Đo pH giúp xác định độ mạnh của dung dịch kiềm và đảm bảo nó phù hợp với mục đích sử dụng. NaOH có pH rất cao, nên kiểm tra pH giúp tránh dùng quá liều, gây ăn mòn hoặc nguy hiểm.

7.5 Khi nào cần đo pH của NaOH?

Bạn nên đo pH NaOH trong các trường hợp sau:

• Khi pha dung dịch xử lý nước thải hoặc nước sinh hoạt, đảm bảo pH đạt chuẩn (6.5–8.5).
• Khi dùng trong công nghiệp (dệt nhuộm, mỹ phẩm, thực phẩm…) để đảm bảo điều kiện phản ứng.
• Trong phòng thí nghiệm, để kiểm soát môi trường phản ứng hoặc chuẩn bị thuốc thử.
• Khi sử dụng để thông cống, vệ sinh đường ống – giúp pha loãng đúng tỉ lệ và dùng an toàn.
• Khi dung dịch để lâu, cần đo lại pH vì NaOH có thể hấp thụ CO₂ làm giảm hiệu lực.

7.6 Đo pH NaOH bằng cách nào nhanh và chính xác nhất?

Bạn có thể dùng máy đo pH hoặc bút đo để thu được kết quả chính xác. Các phương pháp như giấy quỳ tím hay phenolphtalein chỉ dùng để kiểm tra nhanh tính kiềm.

8. Kết luận

Vậy là bài viết trên đây là giúp bạn biết được độ pH NaOH là bao nhiêu. Ngoài ra, LifeVista cũng đã chia sẻ một số phương pháp xác định độ pH cũng như những yếu tố có thể làm sai lệch kết quả. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên đây sẽ bạn hiểu rõ hơn về tính kiềm của xút. Nếu cần mua xút vảy 99% hãy liên hệ với LifeVista để được hỗ trợ nhanh nhất.