Rêu chùm đen là một trong những loại rêu tảo gây phiền toái nhất trong hồ thủy sinh, bể cá cảnh và các hệ thống nước. Loại rêu này có màu đen hoặc xanh đậm, mọc thành từng cụm bám chặt vào đá, lũa, kính bể và cây thủy sinh, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến hệ sinh thái trong hồ. Nếu không kiểm soát kịp thời, rêu chùm đen có thể phát triển nhanh chóng, làm giảm chất lượng nước và cản trở sự phát triển của cây thủy sinh.
Trong bài viết này, LifeVista sẽ hướng dẫn bạn 5 cách diệt rêu chùm đen đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả, giúp duy trì một môi trường nước trong lành và cân bằng.
1. Rêu chùm đen thủy sinh là gì?
Rêu chùm đen (Black Beard Algae – BBA) là một loại tảo sợi thuộc họ Rhodophyta (tảo đỏ), thường phát triển trong các hồ thủy sinh, bể cá cảnh và các hệ thống nước khác. Loại rêu này có màu đỏ hoặc nâu, mọc thành từng cụm giống như sợi tóc bám vào đá, lũa, kính bể, lá cây thủy sinh và các bề mặt khác trong nước.
Rêu chùm đen phát triển mạnh mẽ trong điều kiện nước dư thừa chất dinh dưỡng, ánh sáng mạnh và CO2 không ổn định. Nếu không được kiểm soát, chúng sẽ lan rộng và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái trong hồ. Loại rêu này có sức sống cực kỳ mạnh mẽ, chịu được sự ổ nhiễm của môi trường và cả axit cao , đặc biệt là môi trường có nhiều phosphat và nitrat hòa tan.
Phân loại khoa học của dòng rêu chùm đen:
- Tên khoa học: Audouinella
- Phân bộ: Rhodophyta
- Lớp: Florideophyceae
- Thứ tự: Acrochaetiales
- Họ: Acrochaetiaceae
Bên cạnh đó, nếu bạn không kịp thời phát hiện và khống chế thì loại rêu chùm đen này sẽ phát triển rất nhanh, chiều dài có thể lên tới 4 – 5cm. Vào giai đoạn đầu, khi thấy hồ có những đốm đen hoặc hơi xám xuất hiện trên bề mặt các khu vực như chất nền, kính hay lũa đá, mép lá,… Thì đó chính là rêu chùm đen và bạn cần các biện pháp xử lý ngay.

2. Các nguyên nhân phổ biến gây ra rêu chùm đen
Rêu chùm đen có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là những yếu tố phổ biến nhất:
2.1. Hồ không được thay nước thường xuyên
Nếu bạn không thay nước định kỳ, các chất dinh dưỡng dư thừa như nitrat (NO3) và photphat (PO4) sẽ tích tụ, tạo điều kiện thuận lợi cho rêu chùm đen phát triển. Việc thay nước giúp loại bỏ lượng chất thải dư thừa và cân bằng hệ sinh thái trong hồ.
2.2. Hồ thiếu CO2
CO2 là một yếu tố quan trọng đối với sự phát triển của cây thủy sinh. Chính vì vậy, khi hồ thiếu CO2, cây sẽ không đủ dinh dưỡng để cạnh tranh với rêu, quá trình quang hợp và hấp thụ dinh dưỡng của thực vật sẽ bị chậm lại, dẫn đến sự bùng phát của rêu chùm đen.
2.3. Ánh sáng quá mạnh và kéo dài
Nếu hồ của bạn tiếp xúc với ánh sáng quá mạnh hoặc thời gian chiếu sáng quá lâu, quá trình quang hợp của các loài thực vật sẽ được kích thích mạnh mẽ, rêu chùm đen từ đó có thể phát triển mạnh. Điều chỉnh thời gian chiếu sáng hợp lý và sử dụng đèn có cường độ phù hợp sẽ giúp hạn chế rêu phát triển.
2.4. Thức ăn dư thừa và phân cá quá nhiều
Khi cho cá ăn quá nhiều, thức ăn thừa sẽ phân hủy và làm tăng lượng dinh dưỡng trong nước, kích thích sự phát triển của rêu. Cần kiểm soát lượng thức ăn phù hợp và vệ sinh hồ định kỳ để tránh tích tụ chất hữu cơ.

3. Rêu chùm đen gây ra những tác hại gì?
Rêu chùm đen được đánh giá là không tạo những tác động xấu trực tiếp đến cá hay các loài thủy sinh trong hồ vì không chứa độc. Nhưng bạn cần quan tâm và cần tìm cách diệt rêu chùm đen sớm vì không chỉ làm mất thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến hồ thủy sinh:
- Cản trở sự phát triển của cây thủy sinh: Rêu bám vào lá cây, ngăn cản quá trình quang hợp, khiến cây bị suy yếu và chết dần.
- Giảm chất lượng nước: Khi rêu phát triển quá mức, chúng có thể làm mất cân bằng sinh thái, ảnh hưởng đến chất lượng nước và sức khỏe của cá.
- Gây mất thẩm mỹ cho hồ: Hồ cá phủ đầy rêu chùm đen sẽ trông bẩn và kém hấp dẫn.
- Cản trở những loài thủy sinh sống trong hồ: Rêu chùm đen sẽ chặn lỗi vào những nơi ẩn mình của các loài cá có đặc tính nhút nhát hoặc sinh vật thường sống dưới đáy bể. Điều này ảnh hưởng đến không gian tự nhiên và không thuận lợi cho các loài thủy sinh sinh sống.
Có thể bạn quan tâm: TOP 3 hóa chất diệt rêu tảo hồ bơi hiệu quả, phổ biến
4. Tổng hợp 5 cách diệt rêu chùm đen đơn giản, hiệu quả
Dưới đây là 5 cách diệt rêu chùm đen đơn giản và hiệu quả nhất mà bạn có thể tham khảo và áp dụng:
4.1. Bổ sung lượng CO2 đầy đủ
Tăng cường CO2 giúp cây thủy sinh phát triển mạnh, từ đó cạnh tranh và ức chế sự phát triển của rêu chùm đen. Vì CO2 là nguồn carbon quan trọng và không thể thiếu cho quá trình quang hợp của các loài cây thủy sinh, giúp chúng tạo thêm nhiều năng lượng và chất hữu cơ cần thiết từ ánh sáng.
Bạn có thể sử dụng hệ thống CO2 hòa tan hoặc các sản phẩm cung cấp CO2 dạng lỏng hoặc khí CO2 từ bình nén để ổn định môi trường nước. Ngoài ra, cần thường xuyên kiểm tra mức độ CO2 trong bể và có sự điều chỉnh phù hợp để duy trì sự cần bằng cho bể, từ đó các loại rêu chùm đen không thể phát triển.
4.2. Thường xuyên thay nước hồ thủy sinh
Thay nước định kỳ (khoảng 30 – 50% mỗi tuần) giúp loại bỏ chất thải hữu cơ và kiểm soát lượng dinh dưỡng trong hồ. Nên kết hợp với việc vệ sinh bề mặt bể, hút cặn đáy để hạn chế sự phát triển của rêu. Đặc biệt việc thay nước thường xuyên sẽ giúp bạn loại bỏ các chất nitrat và phosphat – hai chất được xem là nguồn dinh dưỡng giúp rêu chùm đen phát triển mạnh mẽ. Ngoài ra, việc này không chỉ diệt rêu chùm đen hiệu quả mà còn tạo nên một không gian sống hoàn hảo cho các loài thủy sinh.
4.3. Cách trị rêu chùm đen bằng hóa chất Oxy già
Oxy già (H2O2) là một chất oxy hóa mạnh và được đánh giá là cách diệt rêu chùm đen hiệu quả và đơn giản nhất. Bạn có thể sử dụng oxy già 3% để xịt trực tiếp lên rêu hoặc pha loãng vào nước hồ khi đã tắt hết các thiết bị trong hồ như quạt, hệ thống cung cấp CO2 và bộ lọc. Bạn chờ khoảng 5 phút rồi bật lại các thiết bị trong hồ, đợi khoảng 15 phút rồi tiến hành thay lại nước mới. Lưu ý sử dụng oxy già với liều lượng phù hợp để tránh gây hại cho cá và các sinh vật khác.
Xem thêm: H2O2 là gì? Ứng dụng của oxy già trong công nghiệp
4.4. Sử dụng các loại thuốc diệt rêu chùm đen
Trong trường hợp rêu chùm đen phát triển quá mạnh, khó kiểm soát thì bạn có thể chọn phương pháp sử dụng những sản phẩm thuốc diệt rêu chùm đen. Trên thị trường hiện có nhiều loại thuốc diệt rêu chuyên dụng như Seachem Flourish Excel, API Algaefix, giúp kiểm soát rêu chùm đen hiệu quả. Cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng để tránh ảnh hưởng đến hệ sinh thái trong hồ. Tuy nhiên, dù là phương pháp hiệu quả và không gây hại cho các sinh vật nhưng bạn cần xem xét, áp dụng những biện pháp diệt rêu chùm đen khác trước khi dùng thuốc nhé!
4.5. Điều chỉnh luồng và lưu lượng nguồn nước hồ
Chú ý điều chỉnh luồng nước và lưu lượng của hồ là việc vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo môi trường sống của sinh vật. Khi có luồng nước mạnh cùng với lưu lượng phù hợp, bạn sẽ ngăn chặn các chất dinh dưỡng tích tụ và tạo sự lưu thông tốt nhất cho hồ. Bạn có thể trang bị các thiết bị để điều chỉnh nguồn nước như máy bơm nước, bộ lọc hay các loại vòi phun nước phù hợp với kích thước bể. Nên điều chỉnh và sắp xếp hướng đi của các thiết bị này để không ảnh hưởng đến các loài sinh vật đang sống bên trong.

5. Những nơi có thể xuất hiện rêu chùm đen
- Hồ bơi: Hồ bơi ngoài trời có thể bị rêu chùm đen do ánh sáng mạnh và dư thừa chất hữu cơ.
- Hệ thống đường ống nước: Các đường ống nước lâu ngày có thể bị bám rêu chùm đen, làm giảm lưu lượng nước và gây mất vệ sinh.
- Ao hồ, sông suối: Rêu chùm đen phát triển mạnh trong các môi trường nước tự nhiên, đặc biệt là nơi có chất dinh dưỡng cao.
6. LifeVista – Đơn vị phân phối Oxy già diệt rêu chùm đen hồ bơi chất lượng
Nếu hồ bơi của bạn đang gặp tình trạng rêu chùm đen xuất hiện và đang cần mua sản phẩm hóa chất Oxy già thì hãy liên hệ ngay với LifeVista. Tự hào là đơn vị chuyên phân các sản phẩm hóa chất xử lý nước, hóa chất hồ bơi hàng đầu, LifeVista sẽ giải quyết tất tần tật mọi vấn đề mà hồ bơi của bạn đang gặp phải. Sản phẩm hóa chất Oxy già tại LifeVista có xuất xứ rõ ràng, giá cả chất lượng nên bạn hãy nhanh tay liên hệ để LifeVista tư vấn và báo giá chi tiết cho bạn nhé!
Tham khảo thêm: Tác dụng của oxy già trong xử lý nước hồ bơi và đời sống
7. Những câu hỏi thường gặp về rêu chùm đen
7.1. Có thể diệt rêu chùm đen bằng cách sốc clo không?
Sốc clo có thể tiêu diệt rêu chùm đen, nhưng chỉ phù hợp với hồ bơi và ao hồ lớn. Không nên áp dụng cho hồ thủy sinh và cần lưu ý thực hiện đúng cách để tránh gây hại cho sức khỏe.
7.2. Những loại cá nào ăn rêu chùm đen?
Các loài cá như cá bút chì (Siamese Algae Eater), cá Otto, ốc Nerita có thể giúp kiểm soát rêu chùm đen tự nhiên.
7.3. Rêu chùm đen có hại cho cá và cây thủy sinh không?
Rêu chùm đen không trực tiếp gây hại cho cá, nhưng nếu phát triển quá mức, chúng có thể làm giảm nồng độ oxy trong nước, ảnh hưởng đến sức khỏe của cá. Ngoài ra, rêu bám chặt vào cây thủy sinh có thể khiến cây khó quang hợp và phát triển kém.
7.4. Có thể ngăn ngừa rêu chùm đen xuất hiện trong hồ không?
Bạn có thể ngăn ngừa rêu chùm đen xuất hiện trong hồ bằng các phương pháp bên trên như cung cấp đủ lượng CO2, duy trì chất lượng nước và vệ sinh hồ thường xuyên.
8. Kết
Rêu chùm đen là một loại tảo gây phiền toái, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và loại bỏ nếu bạn áp dụng đúng phương pháp. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra rêu chùm đen và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, xử lý phù hợp sẽ giúp bạn duy trì một môi trường thủy sinh trong lành và đẹp mắt. Hy vọng với 5 cách diệt rêu chùm đen đơn giản trên, bạn sẽ không còn lo lắng về vấn đề rêu hại nữa.