Hóa chất NaOH tác dụng được với những chất nào?

NaOH (Natri Hidroxit) thường gọi là xút vảy hay xút ăn da, ở nhiệt độ thường tồn tại dưới dạng tinh thể màu trắng. Hóa chất này hút ẩm mạnh, dễ tan trong nước tạo thành dung dịch kiềm mạnh (bazơ) và có thể phản ứng với nhiều chất. Vậy NaOH tác dụng được với những chất nào? Trong bài viết này LifeVista sẽ giải đáp thắc mắc trên, đồng thời chia sẻ những ứng dụng trong từng phản ứng hóa học. 

1. NaOH tác dụng với nước

NaOH tan trong nước tạo thành một bazơ mạnh, làm đổi màu quỳ tím thành xanh và tỏa nhiều nhiệt (phản ứng tỏa nhiệt). Dung dịch này không màu, có tính ăn mòn cao và có thể làm bục vải. Nồng độ hòa tan của Natri Hydroxit trong nước là 111g/ 100ml (ở 20 độ C).

Phương trình phản ứng của NaOH với nước: 

2NaOH + H2O → 2Na(OH)2 + H2

Phản ứng NaOH và H2O được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp: 

• Xử lý nước: Là một hóa chất xử lý nước hồ bơi, có tác dụng điều chỉnh độ pH, ngoài ra nó còn giúp khử độ chua trong nước thải hoặc nước cấp.
• Sản xuất hóa chất: Làm dung dịch nền để tổng hợp các sản phẩm như xà phòng, chất tẩy rửa.
• Công nghiệp thực phẩm: Sử dụng dung dịch NaOH trong quá trình tẩy rửa, làm sạch thiết bị chế biến thực phẩm.
• Ngành dệt và giấy: Dùng để tẩy trắng bột giấy và làm sạch bề mặt sợi vải.

>> Xem thêm: Hóa chất NaOH là gì? Có độc không và ứng dụng như thế nào?

2. NaOH tác dụng với axit tạo ra muối và nước

NaOH tác dụng được với những chất nào? NaOH là một bazơ mạnh, phản ứng với axit tạo ra muối tan và nước. Đây là một dạng phản ứng trung hòa trong hóa học, giúp loại bỏ axit dư thừa, được ứng dụng nhiều trong xử lý nước hồ bơi và nước thải.

Phương trình phản ứng của NaOH với axit: 

NaOH + HCl → NaCl + H2O

2NaOH + H2SO4 → Na2SO4 + 2H2O 

2NaOH + H2CO3 → Na2CO3 + 2H2O 

3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O 

NaOH + HNO3 → NaNO3 + H2O

3. NaOH tác dụng với oxit axit 

NaOH phản ứng với một số oxit axit trung bình yếu, (NO2, SO2, CO2, CO…) sẽ tạo thành muối và nước. Muối tạo thành có thể là muối axit hoặc muối trung hòa, phụ thuộc vào tỉ lệ mol của các chất.

Phương trình phản ứng của NaOH với oxit axit như sau: 

2NaOH + SO2 → Na2SO3 + H2O 

NaOH + SO2 → NaHSO3

2NaOH + 2NO2 → H2O + NaNO2 + NaNO3 (hai muối) 

NaOH + CO2 → NaHCO3 

NaOH + SiO2 → Na2SiO3 

Phản ứng NaOH với SiO2 là phản ứng ăn mòn thủy tinh, do vậy người ta không bảo quản xút vảy NaOH trong dụng cụ bằng thủy tinh. 

4. NaOH tác dụng với muối

Natri Hidroxit tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và bazơ mới. Điều kiện phản ứng xảy ra là sản phẩm tạo thành ít tan trong nước, dễ bay hơi hoặc kết tủa. 

Phương trình phản ứng của NaOH với muối:

NaOH + NH4​Cl → NaCl + NH3​↑ + H2​O

6NaOH + Al2​(SO4​)3 ​→ 3Na2​SO4​ + 2Al(OH)3​↓

3NaOH + FeCl3​ → 3NaCl + Fe(OH)3​↓

2NaOH + MgCl2→ 2NaCl + Mg(OH)2​↓

Tính chất này của xút vảy được ứng dụng trong làm mềm nước cứng, giúp loại bỏ các kim loại như Ca2+, Mg2+ thông qua kết tủa. 

5. NaOH tác dụng với phi kim 

Hóa chất NaOH tác dụng với một số phi kim như Si, C, P, S, một số halogen tạo ra muối và hợp chất có tính bazơ. 

Một số phương trình hóa học NaOH phản ứng với phi kim:
3S + 6NaOH → 2Na2​S + Na2​S2​O3​ + 3H2​O

2 NaOH + Cl2 ​→ NaCl + NaClO + H2​O

Si+ 2 NaOH + H2​O→ Na2​SiO3​ + 2H2​↑

Phản ứng của NaOH với Clo tạo ra nước javen được ứng dụng trong xử lý nước bể bơi và sản xuất nước tẩy rửa. 

>> Xem thêm: Nước Javen là gì? Cách dùng nước gia ven trong tẩy rửa, khử trùng

6. NaOH tác dụng với kim loại

Kim loại phản ứng được với NaOH là kim loại lưỡng tính như nhôm (Al), kẽm (Zn), beri (Be), thiếc (Sn), chì (Pb),… Phản ứng tạo ra muối và giải phóng khí hidro, khi này có khả năng gây nổ. 

Phương trình hóa học:

2Al + 2NaOH + 6H2​O → 2NaAl(OH)4​ + 3H2​↑

Zn + 2NaOH + 2H2​O → Na2​Zn(OH)4​ + H2​↑

Tính chất này giúp NaOH được ứng dụng nhiều trong quy trình tẩy rửa bề mặt kim loại. 

>> Xem thêm: Xút ăn da là gì? Ứng dụng của xút trong xử lý nước

Trên đây LifeVista đã giải đáp “NaOH tác dụng được với những chất nào”, hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn về tính chất hóa học của Natri Hydroxit. Nếu bạn đang tìm mua hóa chất NaOH, hóa chất hồ bơi hay thiết bị bể bơi, hãy liên hệ với LifeVista để xem báo giá chi tiết nhất.