Kiến thức đồng sunfat, Tin tức
10 ứng dụng của CuSO4 (đồng sunfat – phèn xanh) mà bạn nên biết
CuSO4 là một hợp chất có tác dụng diệt khuẩn và diệt tảo mạnh, do vậy nó được dùng trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, xử lý nước bể bơi… Bài viết này sẽ giới thiệu đến bạn 10 ứng dụng của CuSO4 phổ biến nhất hiện nay. Hãy theo dõi để hiểu hơn về chất này bạn nhé!
1. Một số thông tin cơ bản về đồng sunfat
Đồng sunfat hay đồng (II) sunfat có công thức hóa học là CuSO4, là một loại muối khan màu trắng hoặc trắng xám. Chất này rất dễ hút ẩm, khi tiếp xúc với không khí ẩm nó sẽ chuyển sang dạng ngậm nước. Dạng phổ biến nhất là CuSO4·5H2O (pentahydrat) màu xanh lam, ngoài ra còn có CuSO4·3H2O (trihydrat), CuSO4·7H2O (heptahydrat).
Trong tự nhiên, không thể tìm thấy đồng sunfat dạng tinh khiết. Hợp chất này chủ yếu được tổng hợp trong công nghiệp từ quặng đồng sunfat (Cu2S, CuFeS2), thông qua quá trình oxy hóa và xử lý bằng axit sunfuric.
Pentahydrat CuSO4.5H2O là dạng thông dụng nhất, được gọi là phèn xanh và có nhiều ứng dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực sản xuất và đời sống. Nó được dùng để tinh chế đồng, làm thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, xử lý rêu tảo trong hồ bơi và ao nuôi thủy sản…
2. Những ứng dụng của CuSO4 trong nông nghiệp
CuSO4 là một trong những thành phần quan trọng trong các loại thuốc diệt nấm trong nông nghiệp. Dưới đây là chi tiết về 3 công dụng của đồng sunfat trong trồng trọt:
2.1 CuSO4 làm thuốc trừ nấm
Đồng sunfat (CuSO4) có phổ diệt nấm khá rộng, do vậy nó thường dùng để ngăn ngừa và trị các loại bệnh do nấm gây ra ở cây trồng. Phổ biến nhất là bệnh sương mai, thán thư, đốm lá, mốc xám,… Từ đó giúp ngăn ngừa tình trạng thối rễ, thối quả, cháy lá, héo vàng ở các loại cây ăn quả và cây hoa màu.
Hiệu quả diệt nấm của CuSO4 phụ thuộc nhiều vào liều lượng và thời điểm phun. Ngoài ra nó còn phụ thuộc vào điều kiện môi trường như độ pH, nhiệt độ và độ ẩm.
2.2 Đồng sunfat dùng pha chế dung dịch Bordeaux
Đồng sunfat CuSO4 còn được dùng để pha chế cùng với vôi bột tạo thành dung dịch Boóc-đô (Bordeaux). Loại thuốc này thường dùng để làm thuốc trừ nấm, giúp diệt và phòng các bệnh do nấm và vi khuẩn cho cây cao su, cà phê, sầu riêng và cây hồ tiêu.
2.3 CuSO4 bổ sung vi lượng đồng cho cây trồng
Công dụng của CuSO4 trong trồng trọt không chỉ là diệt nấm diệt khuẩn mà nó còn được sử dụng để bổ sung dinh dưỡng cho cây. Đồng là một nguyên tố vi lượng cực kỳ quan trọng với cây trồng. Khi cây thiếu đồng sẽ bị vàng lá, rụng lá, cây non còi cọc phát triển chậm. Bà con nông dân thường bón sunfat cho cây trồng để bổ sung vi lượng đồng, giúp cây phát triển tốt hơn, ra hoa đậu trái nhiều giúp tăng năng suất cho mùa vụ.
Xem thêm: Cách sử dụng đồng sunfat cho cây trồng
3. Những ứng dụng của CuSO4 trong nuôi trồng thủy sản
CuSO4 không những có tác dụng phòng trừ nấm hại cho cây trồng mà còn được sử dụng để diệt tảo và ký sinh trùng trong ao nuôi tôm cá. Cụ thể từng ứng dụng của CuSO4 trong nuôi trồng thủy sản như sau:
3.1 CuSO4 có thể diệt tảo trong ao nuôi
Trong ao nuôi thủy sản thường xuyên gặp phải tình trạng tảo bùng phát, không chỉ làm bẩn môi trường nước mà còn làm ảnh hưởng đến sự phát triển của tôm cá. Khi gặp tình trạng này, bà con nông dân thường dùng đồng sunfat để diệt tảo triệt để. Khi cho sunfat đồng vào nước, nó sẽ phân li thành ion Cu2+ và SO42-, ion đồng ngăn cản quá trình tổng hợp năng lượng làm tảo chết từ từ.
Nhờ vậy CuSO4 có thể kiểm soát được các loại tảo lam, tảo xanh, ngăn ngừa tình trạng thiếu oxy trong ao nuôi. Khi diệt được tảo, đồng sunfat còn giúp nước ao trong hơn, giảm thiểu mầm bệnh.
3.2 Phèn xanh dùng diệt ký sinh trùng trong ao nuôi
Một ứng dụng của CuSO4 mà ít người biết đến là diệt ký sinh trùng trong ao nuôi thủy sản. Ion Cu2+ xâm nhập vào cơ thể ký sinh trùng, gây ứng chế quá trình tổng hợp protein khiến chúng bị chết dần. Đồng sunfat có thể tiêu diệt được nhiều loại ký sinh trùng gây bệnh cho tôm cá như trùng bánh xe (nguyên nhân gây bệnh trắng mình ở cá), trùng mỏ neo, trùng lông bám, trùng loa kèn…
3.3 Đồng sunfat có thể cung cấp vi lượng cho tôm
Đồng sunfat CuSO4 cũng được sử dụng để bổ sung vi lượng đồng cho tôm. Đồng (Cu) là một khoáng chất thiếu yếu, nó giúp tôm lột xác dễ dàng hơn, tăng cường khả năng sinh sản cho tôm cái và tăng sức đề kháng cho tôm nuôi. Dùng CuSO4 giúp tôm phát triển tốt hơn, nâng cao tỷ lệ chống và tăng năng suất mùa vụ.
Xem thêm: Lưu ý khi sử dụng đồng sunfat trong nuôi trồng thủy sản
4. Ứng dụng của phèn xanh trong ngành công nghiệp
Trong ngành công nghiệp, CuSO4 (phèn xanh) được sử dụng nhiều trong ngành dệt nhuộm, thuộc da, mạ điện… Dưới đây là nội dung chi tiết về hai ứng dụng phổ biến của CuSO4:
4.1 CuSO4 được ứng dụng trong việc tạo màu dệt nhuộm
Trong ngành công nghiệp dệt may, CuSO4 được cho vào thuốc nhuộm vải để màu bền hơn, sáng hơn. Chất này thường dùng để nhuộm các màu sắc nhẹ nhàng (xanh lam, xanh dương) cho vải sợi thiên nhiên (cotton, lanh, len). Ngoài dệt may, CuSO4 còn được dùng để sản xuất các loại sơn có màu xanh lam hoặc các màu sắc giống màu đồng.
4.2 CuSO4 được sử dụng trong sản xuất chống ăn mòn
CuSO4 là một trong hai nguyên liệu quan trọng trong quá trình mạ đồng. Các vật liệu được mạ đồng sẽ dẫn điện tốt hơn, bề mặt cứng hơn và bền hơn. Ngoài ra mạ đồng tạo ra một lớp đồng sáng bóng bao quanh giúp tăng tính thẩm mỹ của vật liệu. Các vật liệu mạ đồng được dùng nhiều trong công nghiệp điện tử, chế tạo máy và sản xuất dây điện.
5. Ứng dụng của CuSO4 trong đời sống hằng ngày
5.1 CuSO4 được dùng diệt tảo trong hồ bơi và ao nuôi
Ứng dụng của CuSO4 trong xử lý nước bể bơi là diệt tảo, đặc biệt là các loại tảo sợi lớn. Ion đồng có thể xâm nhập vào tế bào tảo và ức chế quá trình quang hợp, khiến tảo bị thiếu dinh dưỡng và bị chết dần. Nó có thể xử lý được nhiều loại tảo trong hồ bơi như tảo xanh, tảo đỏ và tảo nâu. Chính vì vậy đồng sunfat CuSO4 được coi là một phương pháp diệt tảo cực kỳ hiệu quả trong bể bơi.
So với các hóa chất diệt rêu tảo khác, đồng sunfat có hiệu quả nhanh chóng và cách dùng khá đơn giản. Tuy nhiên hiện nay người ta cũng đã hạn chế dùng hóa chất này, vì nó khá độc với các loại sinh vật dưới nước, nếu dùng quá liều lượng nó còn gây hại cho người bơi.
5.2 Đồng sunfat được dùng khử trùng nước sinh hoạt
Nhờ có tác dụng tiêu diệt các loại rêu tảo và ký sinh trùng nên đồng sunfat có thể sử dụng để làm sạch nguồn nước dùng cho sinh hoạt. Mặc dù có hiệu quả khử trùng nhanh nhưng đồng sunfat có thể gây độc cho con người, do vậy trong các hệ thống xử lý nước sinh hoạt người ta thường dùng hóa chất Clo. Clorin diệt khuẩn, diệt tảo hiệu quả hơn và cũng an toàn hơn so với CuSO4.
5.3 CuSO4 được dùng điều trị một số bệnh ngoài da
Trong ngành y học, một số loại thuốc có chứa CuSO4 được sử dụng để điều trị một số bệnh ngoài da nhờ vào khả năng kháng khuẩn và diệt nấm. Cụ thể như:
- Trị bệnh nấm ngoài da, gồm nấm chân, nấm tóc, nấm móng
- Hỗ trợ giảm viêm và làm lành vết thương trên da
- Làm sạch và ngăn ngừa nhiễm trùng ở các vết thương mở và loét
- Điều trị mụn trứng cá bằng cách diệt vi khuẩn gây mụn, giảm viêm và giảm ngứa
Dung dịch CuSO4 thường có trong các loại thuốc mỡ hoặc kem bôi ngoài da. Trước khi sử dụng CuSO4 để điều trị bệnh, bạn cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ, nhất là khi có bệnh nền hoặc cần dùng trong thời gian dài.
5.4 Đồng sunfat được dùng trong khử trùng trong y tế
Công dụng đồng sunfat trong lĩnh vực y tế là khử trùng dao kéo, kim tiêm. Tuy nhiên đây không phải là lựa chọn khử trùng ưu tiên trong y tế, nó chỉ được dùng khi không có các chất làm sạch thông dụng như oxy già, cồn,… Khi dùng CuSO4 trong y tế cần phải cần trọng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
6. Câu hỏi thường gặp về chủ đề ứng dụng của CuSO4
6.1 Đồng sunphat có độc hay không?
Đồng sunfat là một hợp chất độc hại, có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe con người, gia cầm, sinh vật thủy sinh và môi trường. Độ nguy hại phụ thuộc vào liều lượng và cách tiếp xúc, nếu con người nuốt phải có thể gây tử vong. Do vậy khi sử dụng đồng CuSO4 bạn cần phải chú ý các lưu ý an toàn và tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Xem thêm: Đồng Sunfat có độc không? Đồng Sunphat có nguy hiểm không?
6.2 Làm thế nào để sử dụng đồng sunphat trong nông nghiệp?
Trong nông nghiệp, đồng sunfat được sử dụng để phòng trừ các bệnh do nấm gây ra và bổ sung vi lượng đồng cho cây trồng. Bà con nông dân có thể pha loãng CuSO4 với vôi bột để phun lên lá, bón trực tiếp vào đất hoặc ngâm hạt giống.
6.3 Đồng sunfat có thể sử dụng để kiểm soát tảo trong ao nuôi thủy sản được không?
Đồng sunfat được nhiều bà con nông dân dùng để diệt tảo lam trong ao nuôi tôm, cá. Mặc dù hiệu quả mang lại cao nhưng cần phải chú ý liều lượng vì đồng có thể gây độc cho thủy sản và các sinh vật có lợi trong ao.
6.4 Đồng sunfat có thể khử trùng nước sinh hoạt hay không?
Đồng sunfat có thể dùng để khử trùng, ngăn ngừa tảo phát triển trong nước sinh hoạt. Tuy nhiên nó không phải là hóa chất xử lý nước sinh hoạt lý tưởng vì khá độc. Hiện nay người ta thường khử trùng bằng Clorin, Ozon hoặc tia UV.
6.5 CuSO4 có phải chất hòa tan được trong nước hay không?
CuSO4 là một loại muối tan tốt trong nước, ở dạng ngậm nước nó sẽ tan nhanh hơn so với dạng khan. Độ tan của đồng sunfat còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhiệt độ, độ pH và các tạp chất có trong nước. Xem chi tiết về khả năng tan của đồng sunfat tại bài viết “CuSO4 có tan trong nước không“.
7. Kết
Trên đây là 10 ứng dụng của CuSO4 phổ biến nhất. Đây là một hợp chất hóa học có nhiều ứng dụng trong nông nghiệp, thủy sản, công nghiệp và đời sống. Dù mang lại hiệu quả cao, nhanh chóng nhưng CuSO4 khá độc, do vậy trong các ứng dụng xử lý nước, người ta thường dùng các hóa chất diệt khuẩn diệt tảo có tác dụng tương tự nhưng an toàn hơn như Clorin và oxy già H2O2. Hy vọng với những thông tin trên đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về CuSO4, liên hệ ngay với LifeVista nếu có bất kỳ thắc mắc liên quan đến đồng sunfat bạn nhé!
