Tảo nâu bể cá là gì? 4 biện pháp diệt tảo nâu hiệu quả nhất

Tảo nâu bể cá là một trong những vấn đề phổ biến mà người chơi thủy sinh hay nuôi cá cảnh gặp phải. Chúng có thể nhanh chóng bao phủ bề mặt kính, nền, cây thủy sinh và làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của bể cá. Không chỉ gây mất thẩm mỹ, tảo nâu còn ảnh hưởng đến sức khỏe của hệ sinh thái trong hồ. Vậy tảo nâu bể cá là gì? Nguyên nhân nào khiến loại tảo này xuất hiện? Làm sao để diệt tảo nâu bể cá hiệu quả nhất? Hãy cùng LifeVista tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Tảo nâu bể cá là gì? Đặc điểm và cách nhận dạng rêu tảo nâu

Tảo nâu (Diatom) là một nhóm vi tảo đơn bào có lớp vỏ silica đặc trưng. Loại tảo này thường có màu nâu, bám trên đá, nền, cát hay lũa trong bể cá hay hồ nước. Chúng phát triển mạnh trong môi trường nước có nồng độ Silicat cao và điều kiện ánh sáng yếu hoặc không ổn định, đặc biệt là rất dễ tìm thấy ở nhiều môi trường nước khác nhau, từ nước ngọt đến nước lợ. Bên cạnh đó, loại tảo này thường xuất hiện trong các bể cá mới setup, do hệ vi sinh chưa ổn định.

Bạn có thể dễ dàng nhận diện tảo nâu bể thủy sinh thông qua các đặc điểm sau:

• Xuất hiện dưới dạng một lớp màng màu nâu nhạt đến nâu đậm, phủ trên kính bể, nền hồ, lá cây thủy sinh, lũa, đá và các vật trang trí.
• Lớp màng này có thể dễ dàng lau sạch bằng tay hoặc dụng cụ cạo rêu, nhưng nếu không xử lý triệt để, chúng sẽ nhanh chóng tái phát.
• Thường xuất hiện trong bể cá mới hoặc bể có chất lượng nước kém, thiếu ánh sáng.
• Loại tảo nâu bể cá này xuất hiện ở nhiều hình dạng khác nhau, từ hình sợi, hình ống đến hình lá,…
• Tảo nâu sinh sản theo hai cách là sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.

Tham khảo thêm: Rêu chùm đen là gì? 5 cách diệt rêu chùm đen đơn giản

2. Các nguyên nhân xuất hiện tảo nâu bể cá

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn trị tảo nâu hồ thủy sinh hiệu quả hơn và ngăn chặn chúng tái phát. Dưới đây là những yếu tố chính gây ra rêu nâu thủy sinh trong bể cá.

• Dinh dưỡng trong nước hồ: Dinh dưỡng trong nước là yếu tố quan trọng nhất cần được quan tâm. Trong bể thủy sinh luôn có một lượng dinh dưỡng nhất định từ nền, phân nước, xác động vật hoặc lá cây phân hủy. Cây thủy sinh sẽ hấp thụ lượng dinh dưỡng này. Nếu dinh dưỡng dư thừa, tảo nâu sẽ phát triển mạnh.
• Chất lượng nguồn nước: Nước máy chứa nhiều silicat, nhất là khi dùng nước giếng khoan hoặc nước chưa qua xử lý. Hệ vi sinh chưa ổn định trong bể mới cũng là nguyên nhân gây bùng phát tảo nâu. Ngoài ra, việc không thay nước thường xuyên hoặc sử dụng nước giàu tạp chất có thể khiến tảo lây lan.
• Ánh sáng bể cá quá mạnh hoặc quá yếu: Tảo nâu có thể xuất hiện và phát triển mạnh mẽ khi ánh sáng quá mạnh hoặc quá yếu. Ánh sáng yếu hoặc chất lượng ánh sáng kém cũng tạo điều kiện cho tảo nâu phát triển, dù chậm hơn. Nguyên nhân là do cây trồng không nhận đủ ánh sáng cần thiết để phát triển khỏe mạnh và cạnh tranh với tảo nâu.
• Hệ sinh thái trong hồ mất cân bằng: Nếu trong hồ có quá ít vi khuẩn có lợi khiến các chất hữu cơ phân hủy chậm, tạo điều kiện cho tảo phát triển. Hoặc bể của bạn thiếu loài ăn tảo tự nhiên như cá Otocinclus, bống ăn rêu, tép Amano.
• Do ảnh hưởng của Silicat: Silicat được cho là nguyên nhân chính gây ra tảo nâu. Tuy nhiên, nguyên nhân này khó xác định, đặc biệt đối với người mới chơi. Vì vậy, chúng ta có thể tạm thời bỏ qua nguyên nhân này. Silicat thường có trong cát nền và đôi khi trong đá trang trí.
• Mật độ cá trong hồ: Quá nhiều cá trong hồ làm tăng lượng phân thải, gây dư thừa dinh dưỡng. Điều này làm tảo phát triển mạnh hơn, gây mất cân bằng hệ sinh thái.

Xem thêm: TOP 3 hóa chất diệt rêu tảo hồ bơi hiệu quả, phổ biến

3. Rêu tảo nâu gây ra tác hại gì cho bể cá?

Tảo nâu có thể không gây độc hại trực tiếp đến cá, nhưng sự xuất hiện và phát triển mạnh của chúng gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả thẩm mỹ lẫn sức khỏe của hệ sinh thái trong bể. Dưới đây là những tác hại chính:

• Gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng: Tảo nâu thường bám thành mảng lớn trên kính bể, nền hồ, lá cây thủy sinh, đá và lũa, khiến bể cá trông cũ kỹ, bẩn thỉu, thiếu sức sống. Nếu không xử lý kịp thời, lớp tảo nâu sẽ dày lên, làm giảm sự trong suốt của kính bể, khiến bạn khó quan sát cá và cây thủy sinh bên trong. Đối với những bể thủy sinh có thiết kế trang trí đẹp mắt, việc xuất hiện tảo nâu khiến tổng thể bố cục trở nên mất cân đối và kém hấp dẫn.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển của cây thủy sinh: Tảo nâu khi bám trên lá cây sẽ che phủ bề mặt lá, làm cản trở quá trình hấp thụ ánh sáng và quang hợp của cây thủy sinh. Khi cây không nhận đủ ánh sáng, tốc độ phát triển sẽ bị chậm lại, lá có thể bị vàng, héo úa và dễ bị chết.
• Gây mất cân bằng hệ sinh thái trong bể: Khi tảo nâu phát triển mạnh, chúng sẽ cạnh tranh dinh dưỡng với vi sinh có lợi, khiến hệ vi sinh trong bể bị suy giảm. Hệ vi sinh suy yếu dẫn đến chất lượng nước kém đi, làm cá dễ bị stress, suy giảm hệ miễn dịch và dễ mắc bệnh hơn. Ngoài ra, khi tảo nâu chết đi, chúng sẽ phân hủy và làm tăng nồng độ amoniac (NH₃) và nitrite (NO₂) trong nước, gây nguy hiểm cho cá.
• Làm giảm chất lượng nước, gây mùi hôi khó chịu: Tảo nâu có xu hướng tích tụ trên bề mặt đáy bể, gây ra hiện tượng bùn bẩn, làm giảm chất lượng nước. Khi chúng phân hủy, nước trong bể có thể bị vẩn đục, có mùi tanh hoặc hôi nhẹ, đặc biệt nếu lượng oxy hòa tan trong nước thấp.
• Làm tăng nguy cơ xuất hiện các loại rêu hại khác: Khi tảo nâu xuất hiện trong bể, nó có thể tạo điều kiện cho các loại rêu hại khác phát triển, chẳng hạn như rêu chùm đen, rêu tóc hay rêu xanh bám kính,… Sự kết hợp của nhiều loại rêu tảo có thể khiến bể cá trở thành một mớ hỗn độn, rất khó kiểm soát và xử lý triệt để.
• Cản trở hoạt động của thiết bị trong bể: Tảo nâu có thể bám vào đầu lọc nước, làm giảm hiệu suất lọc, khiến nước lưu thông kém hơn. Khi bám vào cảm biến nhiệt độ, sưởi hồ, máy sục khí, tảo nâu có thể gây rối loạn quá trình điều chỉnh nhiệt độ và oxy hóa trong bể.

4. 4 biện pháp diệt tảo nâu bể cá đơn giản, hiệu quả nhất

Để diệt tảo nâu bể cá hiệu quả, bạn có thể áp dụng các biện pháp dưới đây:

4.1. Biện pháp thủ công

• Dùng bàn chải hoặc miếng rửa chén để chà sạch tảo nâu trên kính và vật trang trí.
• Hút cặn đáy, thay nước định kỳ để loại bỏ tảo và chất dinh dưỡng dư thừa.
• Giảm lượng thức ăn cho cá để hạn chế dư thừa dinh dưỡng trong bể.

4.2. Biện pháp hóa học

• Thuốc diệt tảo: Dùng hydrogen peroxide, glutaraldehyde, chelated copper… để diệt tảo nâu. Tuy nhiên, cần tuân thủ hướng dẫn và biện pháp an toàn khi dùng thuốc.

4.3. Biện pháp sinh học

• Vi sinh vật có lợi: Sử dụng vi sinh vật như Bacillus subtilis, Rhodopseudomonas sp., Photosynthetic bacteria để ức chế tảo.
• Ốc ăn tảo: Dùng ốc nerita, ốc baba để ăn tảo nâu.
• Chế phẩm sinh học: Dùng BKC, V80, Em80, Zeolite…

4.4. Biện pháp phòng ngừa

• Nguồn nước sạch: Dùng nước sạch, đã được xử lý để tránh tảo xâm nhập vào bể cá hay hồ thủy sinh.
• Cân bằng dinh dưỡng: Cung cấp đủ dinh dưỡng đầy đủ và phù hợp cho cây, tránh để dư thừa lượng dưỡng chất vì dễ khiến tảo phát triển.
• Kiểm soát ánh sáng: Điều chỉnh ánh sáng không quá mạnh hay quá yếu, phù hợp nhất với hồ.
• Hệ sinh thái cân bằng: Duy trì hệ sinh thái cân bằng trong hồ bằng việc nuôi thêm các loại cá hoặc sinh vật có lợi cho bể cá.

Có thể bạn quan tâm: 4 mẹo xử lý nước bể bơi bị xanh đơn giản và hiệu quả cao

5. Rêu tảo nâu còn xuất hiện ở đâu?

Tảo nâu không chỉ là một vấn đề trong bể cá mà còn có thể xuất hiện ở nhiều môi trường khác nhau, đặc biệt là những nơi có độ ẩm cao, ánh sáng yếu và hàm lượng silic dồi dào. Dưới đây là những khu vực phổ biến mà tảo nâu có thể phát triển mạnh:

• Hồ bơi : Tảo nâu có thể bám vào thành và đáy hồ bơi, đặc biệt là những khu vực ít lưu thông nước. Khi mức clo thấp hoặc nguồn nước chứa nhiều kim loại như sắt, mangan, tảo nâu có thể phát triển và gây mất thẩm mỹ cho hồ bơi.
• Ao, hồ, suối tự nhiên: Trong môi trường nước ngọt tự nhiên, tảo nâu thường bám vào đá, rễ cây thủy sinh hoặc trôi nổi trong nước. Chúng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái nhưng nếu phát triển quá mức, chúng có thể làm nước đục và ảnh hưởng đến chất lượng nước.
• Nhà tắm, bồn rửa, vòi sen: Do đặc tính thích nghi tốt với môi trường ẩm, tảo nâu có thể bám trên tường gạch, kính phòng tắm hoặc bề mặt bồn rửa nếu không được vệ sinh thường xuyên. Chúng tạo thành lớp màng nhầy gây mất vệ sinh và cần được chà rửa định kỳ.
• Hệ thống ống nước và bể chứa nước: Trong các hệ thống lọc nước, tảo nâu có thể phát triển bên trong đường ống, bộ lọc nếu nguồn nước chứa nhiều silic. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng nước sinh hoạt và cần được xử lý bằng hệ thống lọc hiệu quả.

6. LifeVista – Công ty phân phối hóa chất Oxy già diệt tảo nâu cho hồ bơi

Nếu hồ bơi của bạn xuất hiện tảo nâu và cần mua hóa chất Oxy già Hydrogen Peroxide để xử lý, hãy liên hệ ngay với LifeVista. Là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp hóa chất xử lý nước và hóa chất hồ bơi, LifeVista cam kết giúp bạn giải quyết triệt để mọi vấn đề. Sản phẩm Oxy già tại LifeVista có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng với mức giá hợp lý. Liên hệ ngay để được tư vấn và nhận báo giá chi tiết!

7. Những câu hỏi thường gặp về tảo nâu bể cá

Dưới đây là những câu hỏi phổ biến và thường gặp nhất về loại tảo nâu bể cá:

7.1. Tảo nâu có tự biến mất không?

Nếu bể đã ổn định, vi khuẩn có lợi phát triển đầy đủ và ánh sáng cân bằng, tảo nâu sẽ dần biến mất mà không cần can thiệp quá nhiều. Tuy nhiên, nếu không xử lý nguyên nhân gốc rễ, tảo nâu có thể quay lại.

7.2. Dùng hóa chất diệt tảo nâu có an toàn không?

Một số sản phẩm như Seachem Excel, Hydrogen Peroxide (H2O2) có thể giúp kiểm soát tảo nâu, nhưng cần dùng đúng liều lượng để không gây hại cho cá và cây thủy sinh. Ưu tiên phương pháp tự nhiên trước khi dùng hóa chất.

7.3. Tảo nâu có ảnh hưởng đến cá trong bể không?

Tảo nâu không gây hại trực tiếp cho cá, nhưng nếu phát triển quá mức, chúng có thể làm giảm oxy trong nước vào ban đêm, gây thiếu oxy nhẹ cho cá. Ngoài ra, nếu tảo bám quá nhiều vào bề mặt, cá hút nền hoặc cá da trơn có thể khó tìm thức ăn hơn.

7.4. Tảo nâu có phải là dấu hiệu nước bẩn không?

Tảo nâu thường xuất hiện do hàm lượng silic cao, ánh sáng yếu, hoặc hồ mới setup chứ không hoàn toàn do nước bẩn. Tuy nhiên, nếu kết hợp với lượng nitrat cao và không vệ sinh bể thường xuyên, nó có thể là dấu hiệu của nước không ổn định.

7.5. Cá bơi trong bể có ăn tảo nâu không?

Một số loài cá có thể ăn tảo nâu, điển hình là:

• Cá Otto (Otocinclus) – Chuyên gia ăn tảo nâu hiệu quả.
• Cá bút chì (Siamese Algae Eater – SAE) – Có thể ăn một số loại tảo, nhưng không thích tảo nâu bằng tảo xanh.
• Cá pleco (Bristlenose pleco) – Loài này ăn tảo nhưng cần hồ lớn vì chúng phát triển khá to.
• Tép Amano, ốc Nerita – Dọn dẹp tảo nâu tốt nhưng cần có số lượng phù hợp.

8. Kết

Tảo nâu có thể là một vấn đề khó chịu nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu bạn áp dụng đúng phương pháp. Bằng cách kết hợp các biện pháp thủ công, hóa học, sinh học và phòng ngừa, bạn sẽ giữ cho bể cá luôn trong sạch, hạn chế tối đa sự phát triển của tảo nâu. Và liên hệ ngay LifeVista để mua hóa chất Oxy Già Hydrogen Peroxide diệt tảo nâu hồ bơi nhé!