Hóa chất PAC là gì? Ưu điểm của chúng như thế nào?

Hóa chất PAC (Poly Aluminium Chloride) được biết đến như một loại chất trợ lắng phổ biến trong các ngành xử lý nước. Với các ưu điểm như hiệu quả keo tụ vượt trội, giá thành hợp lý, và độ an toàn cao, PAC đã trở thành lựa chọn hàng đầu cho các hệ thống xử lý nước hiện đại. Vậy PAC là gì? Trong bài viết này, LifeVista sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về PAC, từ ưu điểm, cách sử dụng và lý do tại sao chất này ngày càng phổ biến hơn phèn nhôm.

1. Hóa chất PAC là gì? 

PAC là viết tắt của Poly Aluminium chloride, công thức hóa học là [Al2(OH)nCl6-n]m. Đây là một loại hóa chất Polyme có nguồn gốc từ nhôm, thành phần bao gồm nhôm, oxy, clo và hydro. PAC chủ yếu được dùng để làm chất keo tụ trong quá trình xử lý nước sinh hoạt và nước thải (U.S. Environmental Protection Agency, 12/2022) (1).

PAC có khả năng kết dính các hạt lơ lửng, tạp chất hữu cơ, kim loại nặng và vi sinh vật trong nước để tạo thành các bông cặn dễ lắng. Vì vậy nó còn được gọi là chất trợ keo tụ, chất trợ lắng hay chất keo tụ.

PAC có màu vàng hoặc trắng tùy theo loại sản phẩm. Hiện nay trên thị trường có hai loại PAC:

• PAC Trung Quốc: Dạng bột màu vàng chanh, vàng đậm, thường dùng trong lĩnh vực xử lý nước hồ bơi, nước thải và có giá thành rẻ.
• PAC Ấn Độ: Dạng bột màu trắng, giá thành cao hơn PAC vàng và thường dùng trong các ứng dụng yêu cầu độ tinh khiết cao như xử lý nước cấp sinh hoạt, nước đô thị, ngành dược phẩm, thực phẩm…

2. Những ưu điểm của PAC mà bạn nên biết

Hóa chất PAC được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực nhờ nhiều ưu điểm vượt trội so với các chất trợ lắng khác. Dưới đây là một số ưu điểm nổi bật của PAC trong một số lĩnh vực quen thuộc:

2.1 PAC dùng trong xử lý nước thải công nghiệp

Trong xử lý nước thải công nghiệp (dệt nhuộm, chế biến thực phẩm, giấy, hóa chất hay cơ khí), chất PAC có nhiều ưu điểm như:

• Loại bỏ một số kim loại nặng: Trợ lắng PAC có thể loại bỏ kim loại nặng trong nước thải (sắt, chì, đồng, kẽm…) bằng cách phản ứng với các muối trong nước, tạo ra các kết tủa lớn dễ lọc bỏ. Tuy nhiên chất này không thể loại bỏ hoàn toàn các kim loại nặng có trong nước thải (2)
• Xử lý nước thải chứa màu: Hóa chất PAC có thể phá vỡ các cấu trúc của các chất tạo màu trong nước thải, đặc biệt hữu ích trong xử lý nước thải có màu đậm như ngành dệt nhuộm, in ấn và chế biến thực phẩm.
• Sử dụng lượng ít, hiệu quả cao: So với phèn nhôm, PAC có hiệu quả keo tụ cao nên ít tốn kém chi phí mua hóa chất.
• Ít ảnh hưởng đến độ pH nước thải đầu ra: PAC ít làm thay đổi độ pH nước thải, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mua hóa chất cân bằng pH.

Xem thêm: Tác dụng của PAC trong xử lý nước thải và lưu ý khi dùng

2.2 PAC dùng trong xử lý nước cấp và nước sinh hoạt

Gần đây hóa chất PAC đã được sử để xử lý nước cấp và nước sinh hoạt thay cho phèn nhôm nhờ những ưu điểm vượt trội sau đây:

• An toàn cho sức khỏe: Chất PAC ít để lại dư lượng nhôm trong nước sau xử lý nên khá an toàn cho sức khỏe con người.
• Chi phí thấp: Sử dụng một lượng nhỏ PAC cũng đem lại hiệu quả xử lý nước cao. Giúp tiết kiệm tiền mua hóa chất cho các nhà máy xử lý nước sinh hoạt.
• Thời gian lắng cặn nhanh: Quá trình lắng cặn của PAC nhanh hơn 4 – 5%, giúp tối ưu năng suất của các nhà máy xử lý nước.

2.3 PAC dùng trong nuôi trồng thủy sản

Hóa chất PAC được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản nhờ những ưu điểm sau đây:

• Giúp nước ao nuôi trong hơn, sạch hơn: Chất keo tụ PAC có khả năng kết tủa và hấp phụ mạnh các chất làm đục nước như chất dinh dưỡng dư thừa, kim loại nặng, tạp chất, chất đục…
• Kiểm soát tảo tốt: Chất keo tụ PAC giúp loại bỏ photpho và nitơ có trong ao nuôi, những chất này là nguyên nhân làm cho tảo sinh sôi nhiều, ảnh hưởng đến lượng oxy trong nước.
• Giảm khí độc trong ao nuôi: PAC còn có khả năng hấp phụ các khí độc như NH3, NO2 và H2S. Điều này giúp giảm nguy cơ ngộ độc, sốc khí ở tôm cá, nhất là trong thời tiết nắng nóng hoặc nuôi quá dày.
• Tăng lượng oxy hòa tan trong nước: Chất keo tụ PAC giúp làm sạch nước và loại bỏ bớt các chất ô nhiễm trong ao, giúp duy trì nồng độ oxy hòa tan trong ao nuôi.

Nhờ những ưu điểm trên, hóa chất PAC được nhiều bà con sử dụng trong nuôi tôm, cá để giúp tôm cá khỏe mạnh, phát triển tốt hơn.

3. Hướng dẫn sử dụng hóa chất PAC chi tiết mà bạn nên biết

PAC là một hóa chất dễ sử dụng, tuy nhiên bạn cần nắm rõ cách pha và liều lượng. Nếu dùng sai cách không chỉ làm giảm hiệu quả xử lý nước mà còn làm ảnh hưởng đến chất lượng nước sau xử lý.

3.1 Về cách pha PAC và liều lượng sử dụng mà bạn nên biết

3.1.1 Về cách pha PAC

Khi sử dụng PAC dạng bột, bạn cần phải hòa tan hóa chất vào nước, sau đó mới cho vào bể lắng để tránh bị vón cục. Nồng độ dung dịch PAC hợp lý là khoảng 5 – 10% tùy theo yêu cầu. Sau khi pha nên khuấy đều và để yên khoảng 30 phút để PAC hòa toàn trước khi dùng.

3.1.2 Liều lượng sử dụng PAC hợp lý

Tùy vào mục đích sử dụng và độ đục của nguồn nước cần xử lý, liều lượng hóa chất PAC sẽ khác nhau. Trước khi dùng PAC, bạn cần phải thực hiện thử nghiệm Jar-test để tính toán liều lượng chính xác. Nếu thiếu PAC sẽ làm giảm hiệu quả keo tụ, giảm chất lượng nước đầu ra và ảnh hưởng đến các công đoạn lọc, khử trùng. Nếu dư PAC sẽ gây đục nước, mất cân bằng pH, ăn mòn thiết bị, làm ảnh hưởng đến tôm cá khi dùng cho ao nuôi.

Liều lượng và cách pha hóa chất trợ lắng PAC được chia sẻ chi tiết trong bài viết dưới đây:

Xem thêm: Cách pha PAC trong xử lý nước thải đúng cách, hiệu quả cao

3.2 Lưu ý sử dụng PAC để đạt hiệu quả tối ưu mà bạn nên biết

Để sử dụng hóa chất PAC xử lý nước đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

• Bắt buộc phải pha bột PAC trước khi sử dụng, nếu cho trực tiếp hóa chất vào nguồn nước, hóa chất sẽ không tan hoặc tan không đều. Một số vùng nước sẽ bị thiếu hóa chất, một số vùng lại dư, điều này không chỉ gây lãng phí mà còn làm giảm hiệu quả xử lý nước.
• Không dùng dung dịch PAC đã pha sau 24 giờ. Vì sau khoảng thời gian này, khả năng keo tụ của PAC đã bị giảm đi rất nhiều. Nếu để lâu trong không khí, dung dịch PAC tác dụng với CO2 còn sinh ra kết tủa, làm đục nước. Ngoài ra, nếu để quá lâu dung dịch còn có thể phát sinh vi khuẩn, làm ảnh hưởng đến chất lượng nước.
• Không pha trộn hóa chất PAC với các hóa chất có tính kiềm mạnh như vôi, xút NaOH. Bởi vì PAC có tính axit nhẹ, dễ xảy ra phản ứng trung hòa với chất có tính kiềm, làm giảm hiệu quả keo tụ. Nếu bắt buộc phải dùng, nên dùng PAC để keo tụ trước, sau đó với cho các chất trên vào để điều chỉnh độ pH.
• Cần kiểm tra độ pH của nước trước khi cho hóa chất trợ lắng PAC. Chất này hoạt động hiệu quả nhất khi pH nước nằm trong khoảng từ 6.5 – 7.5. Nếu pH cao hơn hoặc thấp hơn khoảng này sẽ làm giảm hiệu quả keo tụ của PAC.

4. So sánh sự khác nhau giữa PAC và phèn nhôm mà bạn nên biết 

Hóa chất PAC (Polyaluminium Chloride) và phèn nhôm (Aluminium Sulfate) đều được sử dụng làm chất keo tụ trong các quy trình xử lý nước. Vậy PAC hay phèn nhôm tốt hơn? Hãy theo dõi bảng so sánh dưới đây để hiểu hơn về hai loại hóa chất này để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất:

Từ bảng trên có thể thấy, PAC là lựa chọn tốt hơn nhờ hiệu quả cao, hiệu suất lắng cặn tốt, liều lượng sử dụng thấp, ít ảnh hưởng độ pH và ít phát sinh bùn thải. Tuy nhiên, trong các hệ thống xử lý nước nhỏ, phèn nhôm vẫn được sử dụng nhiều vì giá thành khá rẻ.

Xem thêm: So sánh phèn nhôm và PAC trong ngành công nghiệp xử lý nước

5. Những lưu ý khi sử dụng hóa chất PAC an toàn mà bạn nên biết

PAC là một hóa chất, do vậy khi sử dụng bạn cần tuân thủ các lưu ý sau đây để đảm bảo an toàn cho sức khỏe:

• Luôn trang bị thiết bị bảo hộ gồm khẩu trang, găng tay cao su, kính bảo hộ, ủng và áo khoác dài tay. Cần tránh để PAC dính lên da, mắt và đường hô hấp vì hóa chất này có thể gây kích ứng.
• Không mở bao hóa chất PAC tại nơi có gió vì PAC dạng bột rất dễ bay bụi.
• Nếu chất PAC dính vào mắt cần rửa ngay dưới vòi nước sạch trong ít nhất 15 phút. Nếu hít phải một lượng lớn bụi PAC, cần di chuyển ra khỏi nơi chứa hóa chất. Trường hợp xuất hiện triệu chứng khó thở, chóng mặt cần đi khám ngay.

Ngoài những lưu ý trên, bạn nên tìm hiểu thêm về tính độc của chất keo tụ PAC và cách sơ cứu khi chẳng may hít phải hoặc nuốt phải hóa chất.

Xem thêm: PAC có độc không? Lưu ý khi sử dụng PAC

7. Những câu hỏi thường gặp về hóa chất PAC

7.1 Bảo quản PAC như thế nào để sử dụng được lâu dài?

Bảo quản hóa chất ở nơi khô ráo tránh ẩm ướt vì PAC dễ hút ẩm. Khi để ở nơi ẩm, PAC hấp thụ hơi nước sẽ bị vón cục, ít hòa tan trong nước, ảnh hưởng đến hiệu quả keo tụ.

7.2 PAC có thể được sử dụng cho những ngành công nghiệp nào khác ngoài xử lý nước không?

Ngoài xử lý nước, hóa chất PAC còn được sử dụng trong ngành công nghiệp dầu khí để lọc dầu, ổn định nhũ tương dầu – nước. PAC còn được dùng để sản xuất chất khử mùi, các sản phẩm chống mùi hôi nhờ thành phần hoạt tính tạo ra một hàng rào trên da và giúp giảm lượng mồ hôi.

7.3 PAC có gây ô nhiễm môi trường không?

Sử dụng quá liều PAC làm tăng lượng nhôm dư trong nước đã xử lý. Nồng độ nhôm cao có thể gây độc cho sinh vật thủy sinh, đặc biệt là các loài phù du, thậm chí có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người nếu vượt quá ngưỡng cho phép (0.2 mg/dm³). Bùn thải từ quá trình xử lý PAC nếu không xử lý đúng cách có thể gây ô nhiễm đất và nước.

7.4 PAC có an toàn khi sử dụng trong xử lý nước sinh hoạt không?

PAC được sử dụng nhiều trong xử lý nước sinh hoạt, nó giúp loại bỏ các tạp chất, vi sinh, giảm độ đục trong nước mà không làm tăng nồng độ nhôm như phèn nhôm. Khi sử dụng cần kiểm soát liều lượng phù hợp để nước đầu ra đạt chuẩn an toàn cho con người.

7.5 PAC có thể thay thế phèn nhôm trong tất cả các ứng dụng xử lý nước không?

PAC có thể thay thế hoàn toàn phèn nhôm trong các ứng dụng xử lý nước, đặc biệt là xử lý nước thải, nước sinh hoạt, nước bể bơi và nước cấp.

7.6 PAC có thể được sử dụng trong xử lý nước nuôi trồng thủy sản không?

PAC (Poly Aluminium Chloride) có thể sử dụng trong xử lý nước nuôi trồng thủy sản, nhưng cần dùng đúng cách và đúng liều lượng để không ảnh hưởng đến tôm, cá, cua…

8. Kết

Trên đây là tất tần tật những thông tin liên quan đến hóa chất PAC. Với những ưu điểm vượt trội như keo tụ mạnh, hiệu quả cao và an toàn cho sức khỏe/ môi trường, chất này được sử dụng nhiều trong hệ thống xử lý nước thải, nước cấp, nước sinh hoạt và nuôi trồng thủy sản. Nếu bạn chưa biết mua PAC giá rẻ ở đâu, hãy liên hệ với LifeVista để nhận báo giá chi tiết.